تشریح طحال گوسفند

طحال که به فارسی به آن اِسپُرز می گویند و در زبان انگلیسی به آن spleen  می گویند اندامی پرخون است. گرچه  این اندام کار های متفاوتی انجام می دهد اما ظاهرا برداشتن آن در بدن مشکل اساسی ایجاد نمی کند.

در تصاویر زیر طحال گوسفند نشان داده شده است.

در دو تصویر فوق طحال گوسفند از دو طرف عکس گرفته شده است

در دو عکس بالا می توانید کپسول روی طحال(پرده شفاف) و بافت پر خون داخل طحال را به خوبی مشاهده کنید

برجستگی های چهارگانه مغز

در تشریح مغز می توانیم این برجستگی ها را به خوبی مشاهده کنیم. اگر در سطح پشتی مغز کمی مخچه را از نیمکره های مخ دور کنیم این برجستگیها به خوبی دیده می شوند.

دو برجستگی بالایی از برجستگی های چهار گانه ( دو برجستگی بزرگتر ) مرکز انعکاسی مربوط به حرکات کره چشم و همچنین تطابق و تغییر قطر مردمک چشم می باشند و دو برجستگی پائینی ( دو برجستگی کوچکتر ) مرکز انعکاسی راه شنوایی هستند .

تذکر: اعمال انعکاسی اعمالی غیر ارادی و سریع ماهیچه ها هستند که در جهت حفظ حیات می باشند. مرکزی بسیاری از انعکاس ها نخاع و بعضی در مراکز عصبی بالاتر هستند.

سطح پشتی مغز

 دور کردن مخچه از مخ و مشاهده برجستگی های چهارگانه بین مخ و مخچه

تشریح شش گوسفند

در تشریح شش می توانیم ابتدا سطح جلوی و عقبی شش را مشخص می کنیم.برای مشخص کردن سطح عقبی و جلویی شش ها از ویژگی غضروف های نای که نعل اسبی شکل یا U شکل هستند استفاده می کنیم. دو سر انتهای این غضروف ها در سمت عقب شش به وسیله بافت پیوندی به هم متصل می شوند. به بیان دیگر در سمت عقب شش که مری پشت آن قرار دارد غضروف وجود ندارد. شاید علت اینست که غذا وقتی از مری رد می شود گیر نکند.

خاصیت ارتجاعی و قابلیت باز شدن بالای شش ها را می توان با باد کردن شش ها از طریق دمیدن هوا از نای به داخل شش های که بریده نشده باشند مشاهده کرد.

مشاهده فیلم میزان باز شدن شش ها

مطلب بعدی در تشریح شش گوسفند مشخص کردن ریه چپ و راست است.به سه روش این کار را می توان صورت داد.

1- ابتدا سمت عقب و جلو شش را مشخص می کنیم در نتیجه به راحتی سمت راست وچپ شش مشخص می شود.

2- شش راست بزرگتر است و دارای سه بخش یا لب است.در حالیکه شش چپ به دلیل وجود قلب در سمت چپ کوچکتر و دو لبی است.

3- با برش نای در سمت راست شش ها یک نایژه فرعی می بینیم که به یکی از لب های شش راست می رود.

اکنون با برش نای می توانیم غشاء موکوزی نای و منفذ نایژه فرعی و منافذ نایژه های اصلی را ببینیم.

در ادامه می توانیم غضروف های نعل اسبی شکل نای و بافت های اطراف آن را از نای جدا کنیم و مشاهده نماییم.

در مرحله بعد با بریدن نایژه ها، نایژک ها را مشاهده کنیم و با ادامه برش در مسیر نایژک ها می توانیم نایژک ها ریزتر را مشاهده کنیم.نکته ای که باید در این مرحله توجه داشت غضروف های نایژه ها است که حلقه کامل می باشند. اما غضروف های نایژک ها تا جای که غضروف داشته باشند چند تکه هستند.

اما با برش نایژه ها به بافت ریه می ریزم که درون آن ها سه نوع منفذ دیده می شود.نوع اول که با تماس دادن دست زبر به نظر می رسد که در واقع همان نایژک های ریزتر هستند.منفذ سرخرگ ها همیشه باز است اما زبر نیست.اما دهانه سیاهرگ ها بسته است.

با بریدن بخشی از بافت ریه و قراردادن آن در ظرف آب می بینیم که بافت شش بر روی آب می ماند که به علت هوا دار بودن ریه  و چگالی کمتر آن است.

دانلود فیلم تشریح شش1- توسط استاد فخریان مولف کتاب های درسی

دانلود ادامه فیلم تشریح شش2- توسط استاد فخریان مولف کتاب های درسی

برچسب‌ها: تشریح شش گوسفند, تشریح ریه, مشخص کردن عقب و جلوی شش, مشخص کردن راست و چپ شش

دریچه سه لختی یا سه لتی یا

دریچه سه لختی یا تریکوپسید بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد. این دریچه از سه قسمت تشکیل شده به همین علت آن را سه لختی می نامند. کار این دریچه این است که هنگام انقباض بطن راست از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کند یعنی خون پشت قسمت های آن می افتد آن ها به هم می خورند و از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کنند. اما باید توجه داشت که قسمت های این دریچه بوسیله طناب های وتری به دیوارهای بطن راست متصل می باشند. انتهای طناب های وتری به عضلات پاپیلار متصل است.

نکته1  -جنس این دریچه از بافت پیوندی است.
نکته 2 - این دریچه هیچ ماهیچه ای ندارد و بسته شدن آن به وسیله خون انجام می شود و غیر فعال است.

نکته3- بسته شدن این دریچه به همراه دریچه میترال عامل صدای اول قلب است.

در تصاویر بالا سه قسمت دریچه سه لختی با شماره های 1و2و3 شماره گذاری شده است

اجسام مخطط(Striate body ) در تشریح مغز

در تشریح مغز وقتی جسم پینه ای و مثلث مغزی را برش می دهیم و پرده بین دو بطن جانبی را بر می داریم در داخل هر دو بطن جانبی، به سمت جلو مغز برجستگی ها بیضی شکلی را می بینیم که به آن ها اجسام مخطط می گویند. در برش عمودی اجسام مخطط حالت خط خطی آن ها دیده می شود.این اجسام در تنظیم حرکات ارادی غیر دقیق ( بدون ظرافت ) همراه با مراکز حرکتی قشر مخ شرکت می کنند .

اجسام مخطط در تشریح مغز در جلو تالاموس قرار دارد. این اجسام از چندین هسته تشکیل شده است.منظره مخطط این سازمان در مقطع، به‌سبب کشیده شدن نوارهای خاکستری از یک هسته به هسته دیگر از میان ماده سفید به‌وجود می‌آید.

در تصویر بالا اجسام مخطط در دو بطن جانبی دیده می شوند و بر روی محل دقیق آن علامت ستاره زده شده است.این تصویر مربوط به تشریح مغز گاو است.

آبشامه یا پریکارد(Pericardium)

پرده ای دو لایه اطراف میو کارد قلب از جنس بافت پیوندی است. لایه داخلی این پرده بر روی میوکارد قلب چسبیده و لایه خارجی آن که در حقیقت با قسمت های دور قلب مثل پرده جنب در تماس است.در فضای بین دو لایه پریکارد مقدار کمی مایع وجود دارد.یکی از کارهای پریکارد تسهیل حرکت قلب است.کار دیگر آن محافظت از قلب در مقابل ورود میکروب ها از اندام های دیگر است.

محل قلب و پریکارد اطراف آن. به دو لایه بودن پریکارد توجه کنید.خط آبی چسبیده به قلب و خط سبز با کمی فاصله از آن قرار دارد.

آبشامه مثل یک کیسه دور تا دور قلب را گرفته است.در تصویر فوق لایه خارجی آبشامه یا پریکارد قلب گوسفند کشیده شده تا مشخص شود

در محل بریدگی بطن چپ قلب گوسفند بخش از لایه داخلی یا لایه جداری آبشامه مشخص شده است.

دانلود فیلم آبشامه گوسفند

پینه آل یا صنوبری یا اپی فیز(pineal)

ر تصویر زیر جایگاه غده پینه آل در تشریح مغز گاو مشخص شده است.

مثلث مغزی یا رابط سه گوش(fornix)

 در تشریح مغز وقتی شیار بزرگ بین دو نیمکره را باز می کنیم به دو رابط بین نیمکره های مغز بر می خوریم. اولین رابط را جسم پینه ای می گویند. پس از برش جسم پینه ای به رابط سه گوش یا مثلث مغزی می رسیم.

محل مثلث مغزی در زیر جسم پینه ای در مغز گاو

مثلث مغزی خارج شده از مغز گاو

در تصویر بالا جسم پینه ای و مثلث مغزی در برش عرضی مغز

تفاوت سرخرگ ها و سیاهرگ ها

ممکن است به نظر برسد که تفاوت سرخرگ ها با سیاهرگ ها در نوع خونی است که در آن ها جریان دارد یعنی سرخرگ ها خون روشن دارند اما سیاهرگ ها خون تیره دارند. اما این موضوع صحیح نیست . 

تعریف سرخرگ: رگی است که خون را از قلب می برد.

تعریف سیاهرگ: رگی است که خون را به قلب می برد.

پس ممکن است در سرخرگ خون روشن یا تیره باشد. مثلا در سرخرگ ششی خون تیره است. یا در سرخرگ شکمی ماهی هم خون تیره وجود دارد.یا مثلا در سیاهرگ های ششی خون روشن جریان دارد. پس این نظر را از ذهن خود بیرون کنید که همیشه در سرخرگ خون روشن و در سیاهرگ خون تیره است. غلط است !!!

اما جدا از تعریف متفاوت سیاهرگ و سرخرگ از نظر ظاهری هم متفاوتند. سرخرگ ها دارای دیواره محکم تری نسبت به سیاهرگ ها هستند و به همین دلیل همیشه دهانه آن ها باز است. در حالی که سیاهرگ ها چندان دیواره محکمی ندارند و دهانه آن ها در برش های که برای تشریح اندام ها انجام می دهیم بسته است.

به دهانه باز سرخرگ آئورت و رنگ آن دقت کنید

در تشریح قلب سرخرگ ها به رنگ سفید متمایل به کرم دیده می شوند در حالی که سیاهرگ ها به رنگ قرمز کبود دیده می شوند.

دهانه باز سرخرگ و دهانه روی هم افتاده سیاهرگ در تشریح قلب گوسفند

سیاهرگ ها به دلیل قطر زیاد و مقاومت کم دیواره خون زیادی در خود جای می دهند در حقیقت بیشترین مقدار خون در سیاهرگ ها قرار دارد.

در مقابل سرخرگ ها دارای قطر کمتر و خاصیت ارتجاعی(کش سانی) بیشتری هستند و خون زیادی نمی تواند در آن بماند.

تفاوت دیگر وجود دریچه های لانه کبوتری در سیاهرگ های زیر قلب است که در سرخرگ ها وجود ندارد. 

 

اگر در شکل بالا دقت کنیم تفاوت های دیگری پیدا می کنیم از جمله اینکه لایه بافت ماهیچه ای صاف و بافت پیوندی در سرخرگ ها ضخیم تر از سیاهرگ ها است.

دریچه سینی را چگونه در تشریح قلب مشاهده کنیم؟

برای مشاهده دریچه سینی می توانیم با نگاه کردن به داخل سرخرگ ششی و یا آئورت سه قسمت سازنده این دریچه را به خوبی ببینیم. راه دیگر این است که با ایجاد برش دیواره این سرخرگ ها در امتداد شیار رگی در بخش شکمی قلب می توانیم سه بخش این دریچه ها را که به شکل دندان های سین است را ببینیم.

سه بخش دریچه سینی از بالای سرخرگ آئورت

بخش های دریچه سینی که مثل دندان های حرف سین می باشند.

دریچه سینی عکس بالا از نمایی نزدیک تر