محل بطن چهارم مغز
مغز دارای چهار بطن است. اما در تشریح مغز محل بطن چهارم مغز بین ساقه مغز و مخچه قرار دارد. در واقع اگر مخچه را از وسط برش دهیم کف بطن چهارم را بین دو نیمکره مخچه مشاهده می کنیم.بطن سوم به وسیله مجرای نازک سیلویوس به بطن چهارم متصل می شود.
محل بطن چهارم بین ساقه مغز و مخچه بر روی مولاژ، محل مجرای سیلویوس
سطح پشتی مغز گاو
بطن چهارم بین ساقه مغز و مخچه
محل بطن چهارم بین نیمکره های بریده شده مخچه
نوک اسکالپل کف بطن چهارم را نشان می دهد. به محل قلم کتابت هم دقت کنید.
آنتروزوئید خزه و سرخس
تنها سلول های گیاهی تاژک دار، سلول های جنسی نر خزه ها و سرخس ها هستند. به این سلول ها آنتروزوئید می گویند. آنتروزوئید ها با استفاده از رطوبت سطحی روی گیاه که در مناطق مرطوب وجود دارد و به وسیله تاژک به سمت آرکگن شنا کرده و خود را به تخم زا یا گامت ماده می رسانند و عمل لقاح را انجام داده و تشکیل سلول تخم می دهند.
آنتروزوئید خزه دو تاژکی و از سرخس چند تاژکی هستند. هر دو به وسیله تقسیم میتوز در گامتوفیت تولید می شود.اندام تولید کننده آن ها بر روی گامتوفیت آنتریدی است. هر دو هاپلوئید هستند.
گامتوفیت سرخس یا پروتال سازنده آنتروزوئید
آنتروزوئید چند تاژکی سرخس
در راس گامتوفیت خزه آنتریدی تشکیل می شود و در درون آنتریدی آنتروزوئیدها ساخته می شوند. بخش های بیضی شکل آنتریدی هستند.
آنترزوئید دو تاژکی خزه
تفاوت سیتوپلاسم ، سیتوسل ، پروتوپلاسم و پروتوپلاست کدام است؟
سیتوسل(cytosol or intracellular fluid (ICF) or cytoplasmic matrix ) مایعی است که درون سلول را پر کرده است و خود به وسیله غشاء های به قسمت های مختلف تقسیم می شود .
سیتوپلاسم(cytoplasm) در حقیقت سیتوسل و اندامک ها را شامل می شود.
پروتوپلاسم(Protoplasm) به بخش زنده سلول گفته می‌شود که توسط غشای سلول احاطه شده است. به بیان دیگر می توانیم پروتوپلاسم را معادل سیتوپلاسم(cytoplasm) و هسته بدانیم. همچنین پروتوپلاسم یک اصطلاح عمومی برای سیتوپلاسم است. یعنی ممکن است در جای معادل سیتوپلاسم در نظر گرفته شود.البته پروتوپلاسم در زیست شناسی امروزی یک واژه مشهور نیست.
اما پروتوپلاست(protoplast) سلول گیاهی، باکتری یا قارچ بدون دیواره سلولی را می گویند.یعنی بخش زنده این سلول ها را می گویند.
پروتوپلاست گیاهی
گیاهان تک لپه و دولپه
لپه ها برگ های تغییر شکل یافته ای هستند که بخشی از رویان گیاه را تشکیل می دهند و وظیفه ذخیره و انتقال مواد غذایی به رویان بر عهده دارند.
گیاهان دو لپه (به انگلیسی: Dicotyledon) گیاهانی گلداری هستند که دانه شان ار ۲ لپه تشکیل شده است. در حدود ۱۹۹،۳۵۰ گیاه در این دسته وجود دارد. برخی از ویژگی‌ها در گیاهان ۲ لپه‌ای شامل این موارد هستند: گیاهک یا جنین دانه دو لپه دارد، ساقه هوائی آنها اغلب منشعب است، دستجات آوندی در ساقه و روی یک دایره قرار دارند، اغلب آنها دارای ریشه راست هستند،یعنی یک ریشه اصلی دارند که ریشه های فرعی از آن منشعب می شود. رگبرگ‌ها منشعب و غیرموازی وبه شکلهای گوناگون است، تعداد قطعات گل ۲ یا ۵ یا مضربی ازاین اعداد است مثل نخود، لوبیا و عدس
از اختصاصات کلی گیاهان تک لپه‌ها( monocotyledon) آن است که دارای لپه منفردی هستند. گیاهان تک لپه‌ای عموماً علفی هستند ساقه هوایی آنها معمولاً بدون انشعاب و برگی است. برگهای تک لپه ای‌ها دمبرگ ندارند و غالباً به وسیله نیامی طویل ساقه را احاطه می‌کنند اشکال کلی برگها تقریباً دراز و کشیده بوده، دارای رگبرگهای موازی و مویرگهای بسیار ظریف ارتباط دهنده آنها هستند قطعات گل در تک لپه ها سه یا مضربی از سه است.دارای ریشه افشان هستند یعنی ریشه هایی که همگی از یک نقطه منشعب شده اند و تقریبا تمام آن ها یک اندازه اند.مثل گندم،برنج، ذرت، خرما
مقایسه دانه تک لپه و دو لپه و مشخص کردن جایگاه لپه
تصویر مقایسه ای از دو لپه ها راست و تک لپه ها چپ
تشریح طحال گوسفند
طحال که به فارسی به آن اِسپُرز می گویند و در زبان انگلیسی به آن spleen می گویند اندامی پرخون است. گرچه این اندام کار های متفاوتی انجام می دهد اما ظاهرا برداشتن آن در بدن مشکل اساسی ایجاد نمی کند.
در تصاویر زیر طحال گوسفند نشان داده شده است.
در دو تصویر فوق طحال گوسفند از دو طرف عکس گرفته شده است
در دو عکس بالا می توانید کپسول روی طحال(پرده شفاف) و بافت پر خون داخل طحال را به خوبی مشاهده کنید
چرخه زندگی سرخس ها یا نهانزادان آوندی
سرخس ها یا نهانزادان آوندی گیاهانی دارای آوند اما بدون دانه ، گل و مخروط هستند. محل زندگی سرخس ها مکان های مرطوب و سایه دار است.علت این است که این گیاهان برای تولید مثل نیاز به آب سطحی دارند.
در سرخس ها گیاه اصلی اسپورفیت است. اسپورفیت فقط دوره کوتاهی وابسته به گامتوفیت است ( شکل زیر)
اسپوروفیت گیاه دیپلوئید یا 2n کروموزومی است که هاگ یا اسپور را می سازد.اسپورفیت بالغ از اسپوروفیت جوان به وجود می آید(شکل1) و شامل ریشه، ریزوم و برگ شاخه است.
نکته 1: در سرخس ها برخلاف خزه ها گیاه اصلی اسپوروفیت است.
پس از بالغ شدن اسپورفیت در قسمت پشت برگ شاخه، هاگینه ها که مجموع های از هاگدان ها هستند تشکیل می شوند.
هاگینه ها
دور یکی از هاگینه ها دایره رسم شده است
هاگدان های سازنده هاگینه از بالا
درون هاگدان اسپوروفیت بالغ، تقسیم میوز انجام می شود و تعداد زیادی هاگ یا اسپور تولید می شود. (شکل شماره 2).وقتی هاگدان باز می شود هاگ ها بیرون می ریزند.هاگ ها با تقسیم های پی درپی میتوز گامتوفیت ها را به وجود می آورند.(شماره 3)
هاگدان به همراه هاگ ها
تشکیل گامت ها در گامتوفیت قلبی شکل با نام پروتال که از رویش هاگ ها یا اسپور ها به وجود می آید، صورت می گیرد. پروتال کاملا مستقل است.در زیر پروتال دو اندام به نام های آنتریدی و آرکگن وظیفه ساخت گامت ها را بر عهده دارند.
نکته 2: تولید گامت ها در آنتریدی و آرکگن به وسیله تقسیم میتوز صورت می گیرد.
نکته 3: بخش های ریشه مانند پروتال را ریزوئید می گویند.
گامتوفیت قلبی شکل با نام پروتال
پروتال(گامتوفیت) و محل آنتریدی و آرکگن در زیر آن
نکته 4: پس همیشه تشکیل گامت به وسیله تقسیم میوز نیست و در جاندارانی که هاپلوئید هستند تقسیم میتوز گامت ها را به وجود می آورد.
بعد از رسیدن آنتریدی دهانه آن باز شده و آنتروزوئید های چند تاژکی بیرون می ریزند و در قطرات آب و رطوبت اطراف شنا کرده و خود را به آرکگن وسپس به تخم زا می رسند. داخل آرکگن عمل لقاح صورت می پذیرد و سلول تخم تشکیل می گردد. (شماره 5).
نکته5: آنتروزئید خزه ها وسرخس ها تنها سلول های گیاهی هستند که تاژک دارند.اما تعداد تاژک های آنتروزوئید سرخس بسیار زیاد است.
آنتروزوئید چند تاژکی سرخس
نکته6: علت نیاز سرخس ها به مناطق مرطوب برای تولید مثل همین نیاز آنتروزوئیدها به رطوبت برای شنا کردن به سمت تخم زا است.
سلول تخم با تقسیم های پی در پی میتوز اسپورفیت جوان را در داخل آرکگن می سازد.(شماره 1)
نکته 7: اسپورفیت سرخس تنها در ابتدای رویش به گامتوفیت وابسته است.
اسپوروفیت جوان در ابتدای رویش وابسته به پروتال است.
نکته 8: هاگ و گامت هر دو سلول های هاپلوئید یا n کروموزومی هستند. تفاوت هاگ و گامت این است که هاگ توانایی تقسیم دارد اما توانایی لقاح ندارد اما گامت توانایی لقاح دارد اما توانایی تقسیم ندارد.
اکنون به سئوالات زیر پاسخ دهید:
سئوال1: هر یک از اجزاء زیر در سرخس ها چند کروموزومی هستند؟(هاپلوئید یا دیپلوئید)
الف- تخم: ب- تخم زا: ج- آنتریدی:
د- ریشه: و-آرکگن: ر- ریزوم:
ز- پروتال: م- گامتوفیت :
ص- هاگ: ض- گامت نر یا آنتروزوئید:
ن- برگ شاخه: ل- اسپوروفیت بالغ:
ح- هاگدان: ی- ریزوئید:
سئوال 2: هریک به وسیله چه تقسیمی یا عملی به وجود آمده اند:
الف- تخم: ب- تخم زا: ج- آنتریدی:
د- ریشه: و-آرکگن: ر- ریزوم:
ز- پروتال: م- گامتوفیت :
ص- هاگ: ض- گامت نر یا آنتروزوئید:
ن- برگ شاخه: ل- اسپوروفیت بالغ:
ح- هاگدان: ی- ریزوئید:
نکات چرخه زندگی خزه
خزه ها گیاهانی بدون آوند، دانه ، گل و مخروط هستند. چون بدون آوند هستند انتقال مواد از طریق انتشار ساده صورت می گیرد و به همین علت کند است. چون انتقال مواد کند است خزه ها اندازه کوچکی دارند.خزه ها ساختمان های برگ و ساقه و ریشه را ندارند و به همین علت به اجزاء آن ها قسمت های برگ مانند، ساقه مانند و ریشه مانند می گویند.محل زندگی خزه ها مکان های مرطوب و سایه دار است.علت این است که این گیاهان برای تولید مثل نیاز به آب سطحی دارند.
در خزه ها گیاه اصلی گامتوفیت است. گامتوفیت گیاه n کروموزومی یا هاپلوئید است که گامت را تولید می کند(شماره4 شکل زیر).
نکته 1:در چهار گروه گیاهان یعنی خزه ها یا خزه گیان، نهانزادان آوندی (سرخس ها)، بازدانگان(مخروطیان) و نهاندانگان، تنها گروهی که گیاه اصلی گامتوفیت است خزه ها هستند.
در قسمت راس یا نوک گامتوفیت نر اندامی به نام آنتریدی و در راس یا نوک گامتوفیت ماده آرکگن تشکیل می شود. درون آنتریدی، گامت های نر یا آنتروزوئید های دو تاژکی تولید می شوند. و در آرکگن گامت ماده یا تخم زا تولید می شود.
نکته 2:تشکیل گامت ها در آنتریدی و آرکگن به وسیله تقسیم میتوز صورت می گیرد.
نکته 3: پس همیشه تشکیل گامت به وسیله تقسیم میوز نیست و در جاندارانی که هاپلوئید هستند تقسیم میتوز گامت ها را به وجود می آورد.
بعد از رسیدن آنتریدی دهانه آن باز شده و آنتروزوئید های دو تاژکی بیرون می ریزند و در قطرات آب و رطوبت اطراف توده های خزه شنا کرده و خود را به آرکگن وسپس به تخم زا می رسند. داخل آرکگن عمل لقاح صورت می پذیرد و سلول تخم تشکیل می گردد. (شماره 5).
نکته4: آنتروزئید خزه ها وسرخس ها تنها سلول های گیاهی هستند که تاژک دارند.
سلول تخم با تقسیم های پی در پی میتوز اسپورفیت جوان را در داخل آرکگن می سازد.(شماره 1)
اسپوروفیت گیاه دیپلوئید یا 2n کروموزومی است که هاگ یا اسپور را می سازد.با ادامه رشد اسپورفیت بالغ از اسپوروفیت جوان به وجود می آید و شامل تار و هاگدان است.
نکته 5:اسپوروفیت خزه کاملا وابسته به گامتوفیت آن است و فتوسنتز انجام نمی دهد.
درون هاگدان اسپوروفیت بالغ تقسیم میوز انجام می شود و تعداد زیادی هاگ یا اسپور تولید می شود. (شکل شماره 2).در هاگدان باز شده و هاگ ها بیرون می ریزند.هاگ ها با تقسیم های پی درپی میتوز گامتوفیت ها را به وجود می آورند.(شماره 3)
نکته 6: هاگ و گامت هر دو سلول های هاپلوئید یا n کروموزومی هستند. تفاوت هاگ و گامت این است که هاگ توانایی تقسیم دارد اما توانایی لقاح ندارد اما گامت توانایی لقاح دارد اما توانایی تقسیم ندارد.
سئوال1: هر یک از اجزاء زیر در خزه چند کروموزومی هستند؟(هاپلوئید یا دیپلوئید)
الف- تخم: ب- تخم زا: ج- آنتریدی:
د- تار: و-آرکگن: ر- کپسول:
ز- گامتوفیت نر: م- گامتوفیت ماده:
ص- اسپور: ض- گامت نر یا آنتروزوئید:
ن- محور ساقه مانند: ل- اسپوروفیت:
ح- ضمائم برگ مانند: ی- بخش ریشه مانند:
سئوال 2: هریک به وسیله چه تقسیمی یا عملی به وجود آمده اند:
الف- تخم: ب- تخم زا: ج- آنتریدی:
د- تار: و-آرکگن: ر- کپسول:
ز- گامتوفیت نر: م- گامتوفیت ماده: ص- اسپور:
ض- گامت نر یا آنتروزوئید: ل- اسپوروفیت:
ن- محور ساقه مانند: ح- ضمائم برگ مانند: ی- بخش ریشه مانند:
چرخه زندگی خزه ها
گامتوفیت و اسپورفیت خزه
اسپروفیت خزه شامل تار و کپسول
آرکگن همراه با تخم زا در خزه
راس گامتوفیت همراه با آنتریدی
آنتریدی خزه
انیمیشن چرخه زندگی خزه با نوشته های فارسی
انیمیشن چرخه زندگی خزه در مهر وماه
انعقاد خون و پلاکت ها
وقتی رگ پاره می شود سه اتفاق می افتد که جلوی خونریزی را می گیرد. انقباض ماهیچه ها در محل زخم، تشکیل میخ پلاکتی و تشکیل لخته خون.
پلاکت ها یا گرده یا ترومبوسیت ها با اسم علمی platelet یا thrombocytes نقش مهمی در تشکیل لخته خون دارند. پلاکت ها سلول های کوچکی یا درست تر بگوییم قسمت های جدا شده یک سلول بزرگ به نام مگاکاریوسیت می باشند و فاقد هسته هستند.
در تصویر بالا سلول های خونی نشان داده شده اند. از راست به چپ گلبول سفید، پلاکت فعال و گلبول سفید.
در تصویر بالا پلاکت ها با فلش نشان داده شده اند.
در مورد زخم های کوچک پلاکت ها با تغییر شکل و در هم رفتن مسیر خروج خون را می بندند به این مجموعه در هم رفته از پلاکت ها میخ پلاکتی می گویند.
اما برای زخم های بزرگ تشکیل میخ پلاکتی کافی نیست و لخته خون هم باید تشکیل شود. در اینجا نقش پلاکت ها آزاد کردن ترومبوپلاستین است. این ماده که از سلول های آسیب دیده رگ ها هم آزاد می شود به همراه یون کلسیم و ویتامین k وگروهی از پروتئین ها به نام فاکتورهای انعقاد خون مجموعه ای از واکنش های پی در پی را فعال می کنند که نتیجه نهایی آن تبدیل یک پروتئین غیر فعال به نام پروترومبین به پروتئین فعال به نام ترومبین است. ترومبین هم با اثر بر روی فیبرینوژن محلول آن را به فیبرین محلول و رشته ای تبدیل می کند. رشته های فیبرین در محل زخم روی هم قرار گرفته شبکه توری مانندی را می سازند که گلبول های قرمز و پلاکت ها هنگام خروج خون در آن گیر می افتند و کم کم سدی در مقابل خروج خون می سازند که به آن لخته خون می گویند.
تصاویر زیبای زیر گلبول های قرمز گرفتار شده در شبکه فیبرین ها را نشان می دهد.
برجستگی های چهارگانه مغز
در تشریح مغز می توانیم این برجستگی ها را به خوبی مشاهده کنیم. اگر در سطح پشتی مغز کمی مخچه را از نیمکره های مخ دور کنیم این برجستگیها به خوبی دیده می شوند.
دو برجستگی بالایی از برجستگی های چهار گانه ( دو برجستگی بزرگتر ) مرکز انعکاسی مربوط به حرکات کره چشم و همچنین تطابق و تغییر قطر مردمک چشم می باشند و دو برجستگی پائینی ( دو برجستگی کوچکتر ) مرکز انعکاسی راه شنوایی هستند .
تذکر: اعمال انعکاسی اعمالی غیر ارادی و سریع ماهیچه ها هستند که در جهت حفظ حیات می باشند. مرکزی بسیاری از انعکاس ها نخاع و بعضی در مراکز عصبی بالاتر هستند.
سطح پشتی مغز
دور کردن مخچه از مخ و مشاهده برجستگی های چهارگانه بین مخ و مخچه
تشریح شش گوسفند
در تشریح شش می توانیم ابتدا سطح جلوی و عقبی شش را مشخص می کنیم.برای مشخص کردن سطح عقبی و جلویی شش ها از ویژگی غضروف های نای که نعل اسبی شکل یا U شکل هستند استفاده می کنیم. دو سر انتهای این غضروف ها در سمت عقب شش به وسیله بافت پیوندی به هم متصل می شوند. به بیان دیگر در سمت عقب شش که مری پشت آن قرار دارد غضروف وجود ندارد. شاید علت اینست که غذا وقتی از مری رد می شود گیر نکند.
خاصیت ارتجاعی و قابلیت باز شدن بالای شش ها را می توان با باد کردن شش ها از طریق دمیدن هوا از نای به داخل شش های که بریده نشده باشند مشاهده کرد.
مشاهده فیلم میزان باز شدن شش ها
مطلب بعدی در تشریح شش گوسفند مشخص کردن ریه چپ و راست است.به سه روش این کار را می توان صورت داد.
1- ابتدا سمت عقب و جلو شش را مشخص می کنیم در نتیجه به راحتی سمت راست وچپ شش مشخص می شود.
2- شش راست بزرگتر است و دارای سه بخش یا لب است.در حالیکه شش چپ به دلیل وجود قلب در سمت چپ کوچکتر و دو لبی است.
3- با برش نای در سمت راست شش ها یک نایژه فرعی می بینیم که به یکی از لب های شش راست می رود.
اکنون با برش نای می توانیم غشاء موکوزی نای و منفذ نایژه فرعی و منافذ نایژه های اصلی را ببینیم.
در ادامه می توانیم غضروف های نعل اسبی شکل نای و بافت های اطراف آن را از نای جدا کنیم و مشاهده نماییم.
در مرحله بعد با بریدن نایژه ها، نایژک ها را مشاهده کنیم و با ادامه برش در مسیر نایژک ها می توانیم نایژک ها ریزتر را مشاهده کنیم.نکته ای که باید در این مرحله توجه داشت غضروف های نایژه ها است که حلقه کامل می باشند. اما غضروف های نایژک ها تا جای که غضروف داشته باشند چند تکه هستند.
اما با برش نایژه ها به بافت ریه می ریزم که درون آن ها سه نوع منفذ دیده می شود.نوع اول که با تماس دادن دست زبر به نظر می رسد که در واقع همان نایژک های ریزتر هستند.منفذ سرخرگ ها همیشه باز است اما زبر نیست.اما دهانه سیاهرگ ها بسته است.
با بریدن بخشی از بافت ریه و قراردادن آن در ظرف آب می بینیم که بافت شش بر روی آب می ماند که به علت هوا دار بودن ریه و چگالی کمتر آن است.
دانلود فیلم تشریح شش1- توسط استاد فخریان مولف کتاب های درسی
دانلود ادامه فیلم تشریح شش2- توسط استاد فخریان مولف کتاب های درسی
برچسب‌ها: تشریح شش گوسفند, تشریح ریه, مشخص کردن عقب و جلوی شش, مشخص کردن راست و چپ شش
دریچه سه لختی یا سه لتی یا
دریچه سه لختی یا تریکوپسید بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد. این دریچه از سه قسمت تشکیل شده به همین علت آن را سه لختی می نامند. کار این دریچه این است که هنگام انقباض بطن راست از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کند یعنی خون پشت قسمت های آن می افتد آن ها به هم می خورند و از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کنند. اما باید توجه داشت که قسمت های این دریچه بوسیله طناب های وتری به دیوارهای بطن راست متصل می باشند. انتهای طناب های وتری به عضلات پاپیلار متصل است.
نکته1 -جنس این دریچه از بافت پیوندی است.
نکته 2 - این دریچه هیچ ماهیچه ای ندارد و بسته شدن آن به وسیله خون انجام می شود و غیر فعال است.
نکته3- بسته شدن این دریچه به همراه دریچه میترال عامل صدای اول قلب است.
در تصاویر بالا سه قسمت دریچه سه لختی با شماره های 1و2و3 شماره گذاری شده است
اجسام مخطط(Striate body ) در تشریح مغز
در تشریح مغز وقتی جسم پینه ای و مثلث مغزی را برش می دهیم و پرده بین دو بطن جانبی را بر می داریم در داخل هر دو بطن جانبی، به سمت جلو مغز برجستگی ها بیضی شکلی را می بینیم که به آن ها اجسام مخطط می گویند. در برش عمودی اجسام مخطط حالت خط خطی آن ها دیده می شود.این اجسام در تنظیم حرکات ارادی غیر دقیق ( بدون ظرافت ) همراه با مراکز حرکتی قشر مخ شرکت می کنند .
اجسام مخطط در تشریح مغز در جلو تالاموس قرار دارد. این اجسام از چندین هسته تشکیل شده است.منظره مخطط این سازمان در مقطع، به‌سبب کشیده شدن نوارهای خاکستری از یک هسته به هسته دیگر از میان ماده سفید به‌وجود می‌آید.
در تصویر بالا اجسام مخطط در دو بطن جانبی دیده می شوند و بر روی محل دقیق آن علامت ستاره زده شده است.این تصویر مربوط به تشریح مغز گاو است.
آبشامه یا پریکارد(Pericardium)
پرده ای دو لایه اطراف میو کارد قلب از جنس بافت پیوندی است. لایه داخلی این پرده بر روی میوکارد قلب چسبیده و لایه خارجی آن که در حقیقت با قسمت های دور قلب مثل پرده جنب در تماس است.در فضای بین دو لایه پریکارد مقدار کمی مایع وجود دارد.یکی از کارهای پریکارد تسهیل حرکت قلب است.کار دیگر آن محافظت از قلب در مقابل ورود میکروب ها از اندام های دیگر است.
محل قلب و پریکارد اطراف آن. به دو لایه بودن پریکارد توجه کنید.خط آبی چسبیده به قلب و خط سبز با کمی فاصله از آن قرار دارد.
آبشامه مثل یک کیسه دور تا دور قلب را گرفته است.در تصویر فوق لایه خارجی آبشامه یا پریکارد قلب گوسفند کشیده شده تا مشخص شود
در محل بریدگی بطن چپ قلب گوسفند بخش از لایه داخلی یا لایه جداری آبشامه مشخص شده است.
مثلث مغزی یا رابط سه گوش(fornix)
در تشریح مغز وقتی شیار بزرگ بین دو نیمکره را باز می کنیم به دو رابط بین نیمکره های مغز بر می خوریم. اولین رابط را جسم پینه ای می گویند. پس از برش جسم پینه ای به رابط سه گوش یا مثلث مغزی می رسیم.
محل مثلث مغزی در زیر جسم پینه ای در مغز گاو
مثلث مغزی خارج شده از مغز گاو
در تصویر بالا جسم پینه ای و مثلث مغزی در برش عرضی مغز
تفاوت سرخرگ ها و سیاهرگ ها
ممکن است به نظر برسد که تفاوت سرخرگ ها با سیاهرگ ها در نوع خونی است که در آن ها جریان دارد یعنی سرخرگ ها خون روشن دارند اما سیاهرگ ها خون تیره دارند. اما این موضوع صحیح نیست .
تعریف سرخرگ: رگی است که خون را از قلب می برد.
تعریف سیاهرگ: رگی است که خون را به قلب می برد.
پس ممکن است در سرخرگ خون روشن یا تیره باشد. مثلا در سرخرگ ششی خون تیره است. یا در سرخرگ شکمی ماهی هم خون تیره وجود دارد.یا مثلا در سیاهرگ های ششی خون روشن جریان دارد. پس این نظر را از ذهن خود بیرون کنید که همیشه در سرخرگ خون روشن و در سیاهرگ خون تیره است. غلط است !!!
اما جدا از تعریف متفاوت سیاهرگ و سرخرگ از نظر ظاهری هم متفاوتند. سرخرگ ها دارای دیواره محکم تری نسبت به سیاهرگ ها هستند و به همین دلیل همیشه دهانه آن ها باز است. در حالی که سیاهرگ ها چندان دیواره محکمی ندارند و دهانه آن ها در برش های که برای تشریح اندام ها انجام می دهیم بسته است.
به دهانه باز سرخرگ آئورت و رنگ آن دقت کنید
در تشریح قلب سرخرگ ها به رنگ سفید متمایل به کرم دیده می شوند در حالی که سیاهرگ ها به رنگ قرمز کبود دیده می شوند.
دهانه باز سرخرگ و دهانه روی هم افتاده سیاهرگ در تشریح قلب گوسفند
سیاهرگ ها به دلیل قطر زیاد و مقاومت کم دیواره خون زیادی در خود جای می دهند در حقیقت بیشترین مقدار خون در سیاهرگ ها قرار دارد.
در مقابل سرخرگ ها دارای قطر کمتر و خاصیت ارتجاعی(کش سانی) بیشتری هستند و خون زیادی نمی تواند در آن بماند.
تفاوت دیگر وجود دریچه های لانه کبوتری در سیاهرگ های زیر قلب است که در سرخرگ ها وجود ندارد.
اگر در شکل بالا دقت کنیم تفاوت های دیگری پیدا می کنیم از جمله اینکه لایه بافت ماهیچه ای صاف و بافت پیوندی در سرخرگ ها ضخیم تر از سیاهرگ ها است.
دریچه سینی را چگونه در تشریح قلب مشاهده کنیم؟
برای مشاهده دریچه سینی می توانیم با نگاه کردن به داخل سرخرگ ششی و یا آئورت سه قسمت سازنده این دریچه را به خوبی ببینیم. راه دیگر این است که با ایجاد برش دیواره این سرخرگ ها در امتداد شیار رگی در بخش شکمی قلب می توانیم سه بخش این دریچه ها را که به شکل دندان های سین است را ببینیم.
سه بخش دریچه سینی از بالای سرخرگ آئورت
بخش های دریچه سینی که مثل دندان های حرف سین می باشند.
دریچه سینی عکس بالا از نمایی نزدیک تر