پتانسیل آرامش(Resting potential)

پتانسیل آرامش نورون بار 65- میلی ولت است که در هنگام غیر فعال بودن نورون وجود دارد. این بار منفی در داخل نورون قرار دارد. در بیرون نورون یون  سدیم زیاد است و در داخل نورون یون پتاسیم زیاد است. پمپ سدیم - پتاسیم با مصرف انرژی هر بار سه یون سدیم را از داخل نورون به خارج می برد و در عوض دو یون پتاسیم را به داخل می آورد و این باعث منفی شدن داخل سلول می شود.

 

عامل موثر دیگر در ایجاد بار منفی در داخل سلول نفوذ پذیری کم غشاء نسبت به سدیم است و برعکس نفوذپذیری بیشتر غشاء نسبت به پتاسیم است. در این صورت پتاسیم به راحتی بیشتر از سلول خارج می شود و چون سدیم نفوذپذیزی کمی دارد مقدار کمتری از آن وارد سلول می شود. این دو عامل داخل نورون را منفی می کنند و منفی نگه می دارند.

در شکل کتاب نکات بالا نمایش داده شده است. در این شکل یک نکته دیگر هم وجود دارد و آن علت نفوذپذیری بیشتر به پتاسیم است چون در حالت استراحت تعداد بیشتری از کانال های پتاسیمی نسبت به کانال های سدیمی باز است. در شکل این موضوع با تعداد بیشتر کانال های پتاسیمی نشان داده شده است

نکته دیگر اینکه این کانال ها با کانال های دریچه دار سدیمی و پتاسیمی مربوط به پتانسیل عمل متفاوت است.

سئوال: بعضی دانش آموزان می پرسند با توجه بین اینکه هم سدیم و هم پتاسیم هر دو مثبت هستند چرا داخل منفی است؟

نکته اول همانطور که در مطالب کتاب اشاره شده بار تعداد بار مثبت خارج نسبت به  داخل بیشتر  است و این باعث منفی بودن داخل نسبت به خارج نورون است.

نکته دوم که در کتاب وجود ندارد این است که یک سری مولکول های دارای بار منفی مثل بعضی پروتئین ها و بعضی یون های منفی مثل کلر در داخل سیتوپلاسم نورون وجود دارند که وقتی یون های مثبت مثل سدیم خارج می شوند بار منفی آن ها داخل را منفی می کند.